Een pijler in de koers van VGN 2030 is: cliënten zelf en familieleden zullen meer moeten gaan doen in de gehandicaptenzorg. Dat betekent een aanpassing voor cliënten en familie, maar ook voor de medewerkers. Zij zullen op een andere manier moeten gaan werken en soms een lastig gesprek voeren met verwanten over wat zij blijven doen, vertelt Toke Piket, bestuurder bij gehandicaptenzorginstelling Abrona.
“Vijftig jaar geleden werden kinderen of volwassenen bij een instelling afgeleverd en die moesten twee maanden onthecht worden om hier te leren leven. Nu zou dat ondenkbaar zijn en moet je juist het andere gesprek voeren over wat iemand blijft doen voor een verwant, kind of partner.” Dit vraagt ook een grote verandering van medewerkers, legt Piket uit. “Nu doen medewerkers veel zelf, nemen over daar waar dat niet nodig is. Maar we moeten veel meer van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Wij hebben medewerkers die soms al heel lang bij cliënten in dezelfde huizen en woongroepen werken. Als er met de huidige personele ontwikkelingen bredere inzet wordt gevraagd, dan is dat best ingewikkeld. Dat is een heel belangrijke opgave. Naast dat er veel minder medewerkers zijn, gaat de werkwijze veranderen.”
Complexe gesprekken
“Een concreet voorbeeld is dat we niet meer automatisch met cliënten naar het ziekenhuis gaan, tenzij het echt noodzakelijk is”, vertelt de bestuurder. “We vragen nu aan familieleden of vrijwilligers om dat te doen. Dit zorgt voor complexe gesprekken voor medewerkers.” Zo zijn er families die niets willen doen en niet iedere cliënt wil dat de familie iets blijft betekenen. Soms kan een familie niet helpen of is er ook geen familie meer.
“We zullen met medewerkers samen moeten zoeken naar de goede antwoorden en vormen hierin. We hebben sowieso tijd nodig van de overheid om deze veranderingen te kunnen doorvoeren. We hebben een meerjarig programma nodig en moeten als overheid en sector actief communiceren over deze grote veranderingen.” VGN heeft hierin, naast iedere organisatie, een cruciale rol.
Toekomst
In de toekomst zal Abrona een veel specifieker ondersteuningsaanbod hebben voor de gehandicaptenzorg, vertelt zij. “Wat duidelijk is, is dat we op termijn minder mensen kunnen begeleiden met een lagere, minder intensieve zorgvraag. Of anders geformuleerd: de ambulante dienstverlening zal worden uitgebreid, ook met inzet van technologie. Mensen met een zwaardere zorgvraag blijven intensieve zorg en begeleiding nodig hebben, maar dit zal op een andere manier moeten worden verleend, bijvoorbeeld met meer technologische ondersteuning en applicaties die sensorische signalen geven.”
Kostendekkende tarieven
Om die meest intensieve zorg goed te blijven doen zijn wel kostendekkende tarieven nodig, zeker nu zzp’ers steeds sneller een steeds groter beslag doen op de begroting. “Het probleem is dat we voor complexe zorg nog steeds onvoldoende financiering kunnen vinden voor het personeel. We hebben de afgelopen vijf tot tien jaar kostenonderzoeken gehad. Het is nu tijd om tarieven vast te stellen die de kosten dekken.”
Bron: Zorgvisie.nl